‘Ver-eetbariseren’ van de natuur

Olijfwilg, kiwibessen, nashi-peren, Franse uiensoepboom, struisvaren, klimaugurk. Ze staan allemaal in het Voedselbos Ketelbroek in Groesbeek. In 2008 kochten Wouter van Eck en kompaan Pieter Jansen 2,4 ha. kale maisakker. Het moest het eerste voedselbos worden in Nederland. Volledig gebaseerd op natuurlijke successie en kringlopen en zonder inputs als mest en chemie. In 2009 werden de eerste bomen geplant. Nu, tien jaar later, staat er een jong bos met 300 geplante en 100 wilde eetbare plantensoorten. Wouter heeft alles zo geplant dat aan de intrinsieke wensen van de planten (zon, schaduw, laag, hoog, stikstofbinder, wortelvorm, insectenplant, bodembedekker, klimmer enz.) en aan hun plaats in de successie (pionier, 50 jaar-climax, 400 jaar-climax) wordt voldaan. Want zo werkt de natuur ook: soorten ondersteunen elkaar. Wouter: “Kijk dat bos daar is op zandgrond, zonder inputs uitgegroeid is tot een hoogproductief bos. Er komt alleen niet zoveel eetbaars uit. Wij ver-eetbariseren hier de natuur door wilde soorten te vervangen door productieve, eetbare soorten. Het bodemvoedselweb is de basis, als je dat ontwikkeld, door het met rust te laten, kan het alle mineralen die planten nodig hebben uit iedere bodem halen. De organische stof is hier in tien jaar tijd met circa vijf procent gestegen. De zwarte els is vijftien meter gegroeid. Mispels, abrikozen, olijfwilgen, maar ook appels, peren en pruimen groeien enorm. De biodiversiteit is geëxplodeerd. Tijdens de droge zomers lagen de buurpercelen er verdroogd bij, terwijl hier alles gewoon doorgroeide. De bodem houdt voldoende water vast.”

Wat levert het op?

Wouter: “Elke maandagochtend komt hier een chef-kok, om samen met ons producten te oogsten. Daarnaast leveren we kruiden en ciderappels aan een bierbrouwerij en bedienen we de Ekoplaza in Nijmegen. Dat levert nu ca € 3.000,00 winst op per hectare per jaar met maximaal vier uur oogstwerk per week. We zitten na 10 jaar, nog in de aanloopfase van de productie. Ik zou niet raar staan te kijken als de opbrengsten zouden stijgen naar € 10.000,00 winst per hectare per jaar.” En je investeringen? “Je moet, naast de aankoop van de grond, rekenen met een eenmalige investering aan plantgoed en grondwerk van vijftien tot veertigduizend euro per hectare Maar dan kan het systeem wel 200 of misschien wel 300 jaar mee.” Waarom doe je dit? “We willen laten zien dat voedselproductie prima te combineren is met herstel van natuurwaarden, zonder emissie van broeikasgassen, zonder uitstoot van stikstof. Via Stichting Voedselbosbouw delen we onze kennis graag met geïnteresseerde agrariërs. Voedselbossen zijn een prachtig alternatief voor conventionele landbouw.”