Joël van den Broek werkt aan coöperatieve plantenopkweek nu Jongerius gestopt is

Dit Topartikel wordt je gratis aangeboden. Op de hoogte blijven? Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief.
Van den Broek teelt al drie jaar zijn eigen plantgoed, oorspronkelijk uit noodzaak. Van den Broek: „Bij Jongerius liepen onze bestellingen al een tijd niet goed. Daarbij werden de minimale afnamenhoeveelheden groter en de prijs hoger. Ook wilde we niet afhankelijk zijn van één partij dus ik dacht: we gaan het zelf doen. Hoe moeilijk kan het zijn?” In eerste instantie is Van den Broek begonnen om in zijn eigen plantgoed te voorzien. Afgelopen seizoen kweekte hij ook op voor een aantal andere tuinders.
Met het wegvallen van Jongerius komen zijn plannen om voor meer telers op te kweken in een versnelling. Afgelopen teeltseizoen kweekte Yn’e Sinne Farm zo’n tweehonderdduizend planten op voor eigen gebruik. Met de planten voor externe telers kwam het totaal op 350.000 planten. „We hebben nu vraag naar een half miljoen planten voor volgend seizoen. We willen eigenlijk naar een miljoen toe. Dan is het rond te rekenen.”
Inventariseren tot 10 december
Van den Broek is deze weken vooral bezig de behoefte onder telers in kaart te brengen, met name onder kleinere bedrijven. Twaalf telers hebben zich al gemeld. Het streven is uit te komen op ongeveer een miljoen planten. Het is natuurlijk volledig afhankelijk van welke aantallen de telers gaan bestellen, maar met een miljoen planten verwacht Van den Broek 20 tot 30 telers te kunnen voorzien. Hij zit met zijn bedrijf in Jirnsum, dit is midden Friesland. Jochem de Boer zit in Kimswerd vlak bij Harlingen. Hier zal de opkweek plaats vinden. De telers hebben al aanvragen uit Utrecht en Amsterdam. „Dat is ook wel zo’n beetje de grens” geeft hij aan. Van den Broek heeft over zijn plannen contact gehad met Martin Carnas uit Noord Holland, die ook heeft besloten zijn opkweek uit te breiden.
Tot tien december loopt de inventarisatie. Dan wordt besloten of er voldoende vraag is en of het initiatief levensvatbaar is. Mochten zich voldoende telers melden, dan wordt half december een definitieve plantlijst opgesteld en zal een zaaischema worden uitgewerkt. Het gaat om ongeveer twintig tot vijfentwintig gewassen. Van den Broek gaat in eerste instantie nog geen vruchtgewassen opkweken. De opkweek zal plaatsvinden in de kas van tuinder Jochum de Boer. Hij heeft een glazen kas, gaskachels én een Skal-certificering. „Jochum en ik doen dit echt samen, hij is een sleutelpartner.”
Investeringen nodig
Om een miljoen planten op te kweken zijn aanvullende investeringen nodig. Van den Broek heeft offertes aangevraagd voor kweektafels, een zaaimachine en een trayvuller. „Het gaat om een kleine 60.000 euro die we nog zoeken. Bij de inventarisatie vragen wij of men bereid is vooruit te betalen, zodat we deze machines kunnen aanschaffen.” Enkele telers hebben al toezeggingen gedaan.
Ook de logistiek moet nog vorm krijgen. Dat Van den Broek op dit moment vooral heel praktisch kijkt is duidelijk: „Misschien moet we maar gewoon gaan rond rijden in een gehuurde vrachtwagen. Hoe we dat in de toekomst vorm gaan geven zal blijken. Daar heeft de coöperatie ook inspraak in. We kunnen misschien werken met vaste afhaalpunten. Voor nu is het vooral zaak om alles bij elkaar te krijgen en maar gewoon te beginnen.”
Coöperatief plantenopkweekbedrijf
Het uiteindelijke doel is het opzetten van een coöperatief plantenopkweekbedrijf. „Het coöperatieve model is een model waarbij tuinders lid zijn van de coöperatie. Mocht ik er bijvoorbeeld mee stoppen, dan zakt het niet in elkaar. Het is een weerbaar systeem van de tuinders zelf.” Volgens Van den Broek biedt een coöperatie stabiliteit, inspraak, keuzevrijheid en gezamenlijk gedragen risico. „Het coöperatiemodel is heel stevig. We doen het samen. Zo bouwen we aan een gemeenschap van tuinders op. Ons kent ons.” En dat niet alleen, het geeft de telers ook meer inspraak, bijvoorbeeld in de rassenkeuzes geeft Van den Broek aan.
Van den Broek geeft toe dat het ingewikkeld is dat er nog steeds geen faillissement is bij Jongerius. Maar, volgen hem was Jongerius toch al steeds minder gericht op de kleine telers. Deze groep stond bij de plantenkwekerij onder druk door stijgende prijzen en steeds groter wordende minimale afnames. Dus, ook wanneer Jongerius alsnog een doorstart maakt, blijft een coöperatie volgens hem kansrijk. „Wij richten ons op de kleine telers, en een coöperatie kan daarvoor een mooi vangnet zijn.”
Tot en met 10 december verzamelt Van den Broek de wensen van telers. Interesse? Stuur een mail naar: info@ynesinnefarm.nl

Tekst: Anna Veltman
Opgegroeid op het gemengd biodynamische bedrijf van Warmonderhof. Gestudeerd aan de HAS in Dronten en Wageningen UR. Naast het werk op ons biologische akkerbouwbedrijf in Biddinghuizen ben ik werkzaam als redacteur voor Ekoland.
Beeld: eigen foto Joël van den Broek
