Breed politiek draagvlak voor biologisch: kansen voor de sector onder elk kabinet

„Vanuit de biologische sector zijn we erg gelukkig met deze verkiezingsuitslag”, zei Michaël Wilde (oprichter The Organic Embassy). „Met een sterke middencoalitie is er een breed politiek draagvlak voor biologisch. Twintig jaar geleden was de term biologisch nog gepolariseerd, iets voor de linkse bakfietselite uit de stad. Maar nu zie je een breed draagvlak: van links tot rechts staat men achter de ambitie om naar 15 procent biologisch areaal te gaan in 2030, de doelstelling van de Rijksoverheid. Als biologische sector zijn we dus gebaat bij een stabiel middenkabinet met visie. Een kabinet dat blijft zitten om die visie verder uit te kunnen rollen.”

Markt

Of dat dan met rechtse of linkse partijen is om aan een meerderheid in de Tweede Kamer te komen, is niet eens zo van belang. „Het actieplan van de Rijksoverheid wordt breed gesteund door de politieke partijen. Dat plan heet ‘groei biologische productie en consumptie’, dus daar zitten ook maatregelen in om de markt te stimuleren en verder te ontwikkelen. Uiteraard moet de markt leidend zijn: voor een boer die omschakelt, moet er een verdienmodel zijn. Dat is glashelder. Supermarkten, gemeenten en provincies werken daaraan. Bijvoorbeeld door bioregio’s of biosteden op te zetten. Het gaat dan ook om bijvoorbeeld cateringbedrijven. Daar zit veel energie op, dus ik ben optimistisch dat die groei door zou zetten.”

Linda Verriet, voorzitter bij de POV (Producentenorganisatie Varkenshouderij), denkt dat een kabinet de biologische boeren een veel stabielere toekomst zou kunnen geven. „Omdat deze partijen veel meer visie hebben op het verdienmodel en de markt leidend laat zijn.”

Wilde, die lid is van D66 Lansingerland en ooit op de lijst stond als lijstduwer tijdens de gemeenteraadsverkiezingen reageert: „Ik zie over rechts zeker als een mogelijkheid. Ook als je kijkt naar de Eerste Kamer en uit wil komen op een stabiel kabinet. Voor mij maken beide varianten een verschil in de stappen die wij als biologische sector zetten.”

Weinig visie

André Hoogendijk, voorzitter bij brancheorganisatie BO Akkerbouw, behartigt belangen van zowel gangbare als biologische akkerbouwers. „Ik denk dat de politieke smaak voor biologisch niet zoveel uitmaakt”, sluit hij zich aan bij Wilde. „Maar in alle partijprogramma’s is er weinig visie op voedsel en welke voedselsector we eigenlijk willen met elkaar. Ik zie vooral deelaspecten.”

Zo ziet Hoogendijk, zelf ooit op de lijst van D66 tijdens de Tweede Kamerverkiezingen, maar inmiddels geen lid meer van de partij, zaken over duurzaamheid en gezond voedsel aan de linkerkant. En aan de rechterkant ziet hij vooral standpunten over het behoud van landbouwgrond. „Maar de vraag hoe ga je de voedselsector nu neerzetten in Nederland, daar is weinig visie op. Ik hoop dat een nieuw kabinet in het neerzetten van een economie niet alleen kijkt naar de chipmachines van ASML. Maar wat ons betreft gaat het ook over andere chips, de chips die we als voedselsector maken. Het zou mooi zijn als er een brede visie komt, dat ook breed gedragen wordt door de Tweede Kamer. Dan heb je toekomstperspectief.”

Kortzichtig

Jan Cees Vogelaar, voorzitter bij Stichting Stikstofclaim en voormalig landbouwvertegenwoordiger bij LTO, heeft een andere mening. Wie van biologisch een succes wil maken, staat voor een enorme uitdaging. „Deze politieke partijen gaan behoorlijk hard aan gras trekken om te kijken of het harder wil groeien. Dat is niet zo zinvol”, stelt hij. „Het is de markt die bepaalt of er toekomst is voor een bepaalde productstroom. Bij Albert Heijn zie je dat ze de ‘Beter Voor’-stromen hebben. Die is momenteel vele malen groter dan biologisch en is ontstaan in 2016. Deze stroom heeft dus een hele korte geschiedenis, maar daar is animo voor en er wordt een serieuze goede prijs aan de boer betaald. Dat concept is duurzaam, dus er zijn meerdere wegen dan alleen biologisch. Het is dan kortzichtig om als overheid alleen te trekken aan biologisch.”

Want Vogelaar ziet het somber in voor de biologische sector. „Vijf tot zes procent biologisch, dat blijkt na 30 tot 40 jaar trekken aan de biologische sector het hoogst haalbare. Ik zie daar niet heel veel groei in, welke kabinetskeuze er ook komt. Want de politiek heeft daar namelijk niets over te zeggen.”

Wilde: „Daar ben ik het niet mee eens. Want de politiek kan wel de kaders neerzetten van wat wordt ingekocht. Demissionair landbouwminister Femke Wiersma heeft besloten dat 25 procent van de Rijksinkopen biologisch zouden moeten zijn. Bovendien wil Europa naar 25 procent biologisch areaal. Ik ben optimistisch over de ontwikkelingen die gaande zijn.”

Economische zaken

Hoogendijk: „Het ministerie van Landbouw heeft zich de laatste decennia vooral gericht op de primaire sector. Dat zien we terug bij biologisch: als die boer maar omschakelt. Terwijl wij in de akkerbouw zien dat biologisch groeit in het vers-schap van de supermarkten. AGF herkent de consument, daar kunnen ze het verhaal beter snappen en er dus meer voor betalen. In de keten zit echter de kans en de verwaarding. Dus het zou mooi zijn als landbouw wat meer mee krijgt van economische zaken.”