Lessen uit energietransitie vertaald voor versnelling groei biologisch

De initiatiefnemers leggen de parallel met de energietransitie. Daar maakten subsidies, stabiel beleid en een duidelijke keuze voor duurzame productie het verschil. Inmiddels is meer dan de helft van alle opgewekte elektriciteit in Nederland groen. Korteweg benadrukt dat de route voor de landbouw nu net zo duidelijk is als destijds bij energie: „met consistent beleid en lange termijnafspraken kan biologische productie de norm worden.”

Inspiratie uit Denemarken en Zwitserland

De routekaart vertaalt lessen uit Denemarken en Zwitserland naar de Nederlandse praktijk. In Denemarken is biologische voeding stevig verankerd in het dagelijks leven. Vier van de tien pakken melk zijn biologisch, net als ruim de helft van de wortels en bananen. Gemiddeld komt daar al twaalf procent van alle supermarktaankopen uit de biologische hoek. Zwitserland kiest ervoor binnenlandse biologische producten voorrang te geven in het schap, waardoor boeren verzekerd zijn van afzet en consumenten makkelijker toegang hebben tot lokale bio.

Wat er nodig is in Nederland

Ook in Nederland liggen de mogelijkheden voor het oprapen. Boeren en verwerkers geven aan bereid te zijn de omschakeling te maken, mits er stabiel beleid is met een betrouwbare vraag. Retailers hebben aangegeven de groei van bio te willen ondersteunen, maar vragen om regie en een gelijk speelveld. De overheid kan daarbij het verschil maken door instrumenten in te zetten die eerder ook in de energiesector effectief bleken. Het voorstel voor een ‘BTW-beloning’ (een reparatiebetaling vergelijkbaar met de SDE++ voor groene stroom) moet de prijsverschillen tussen bio en gangbaar verkleinen. Verder kan de overheid biologische boeren helpen door pachtgrond beschikbaar te stellen, te investeren in onderzoek en beleidshindernissen weg te nemen.

Breed draagvlak in de keten

Volgens Van den Dries blijkt uit gesprekken met ketenpartijen dat de wil om te groeien breed aanwezig is. “Boeren en retail zijn bereid de stap naar vijftien procent te zetten, mits er stabiel beleid en een gelijk speelveld komt. De routekaart biedt daarvoor een concreet handelingsperspectief.” In de routekaart staat dat retail voorrang moet geven aan productie en vermarkting van biologische producten. Er zouden lange termijnafspraken gemaakt moeten worden over volume en prijs. Ook bij hoge oogsten moet alles volledig biologisch worden vermarkt, en de retail zou biobetaalbaar moeten houden door passende marges te hanteren.

Investering met maatschappelijk rendement

De drie akkerbouwers presenteren hun plannen onder de noemer Buitengewone Biologische Boost, met steun van Bionext en Het Biohuis. Ook maatschappelijke organisaties als de Consumentenbond, Foodwatch en Greenpeace schaarden zich eerder achter de oproep. De initiatiefnemers benadrukken dat biologisch, net als groene stroom destijds, niet alleen een investering in landbouw is, maar vooral in gezondheid, biodiversiteit en de kwaliteit van bodem en water. „De route is bekend,” zeggen ze, „nu is het een kwestie van gaan.”