‘Iedereen moet gezond kunnen eten’

Dit Vakbladartikel wordt u gratis aangeboden door Ekoland. Drie maanden gratis Ekoland lezen in print en online? Klik hier. Blijf op de hoogte via de gratis nieuwsbrief.

Op Erf 1 wordt al sinds 1432 geboerd, met Petra en Harry Bruins als vijfde generatie vanaf 1880. Twintig jaar geleden werd het voor Harry Bruins steeds duidelijker: dit houden we niet nog honderd jaar vol. Een stikstofverslaafde bodem, het gebruik van bestrijdingsmiddelen, de consument die hij niet kende: vader Bruins wilde werken aan een landbouw van betekenis. Een landbouw die bijdraagt aan een gezonde leefomgeving. In 2012 werd het bedrijf biologisch. In eerste instantie hadden hun vier kinderen geen interesse om het bedrijf voort te zetten. Veel koeien melken voor weinig, daar liepen zij niet warm voor. Maar de vla van moeder Bruins bracht daar verandering in. Irene, Marije en Klaas-Jan staan nu aan het roer van het multifunctionele bedrijf in de Mandjeswaardpolder bij Kampen.

Irene zegde in 2012 haar baan op als diëtist in het ziekenhuis. Werken aan de basis van gezondheid, op het ouderlijk bedrijf waar zij zich zo verbonden mee voelt, werd haar missie. Met moeders vla als inspiratiebron, ging Irene aan de slag met het verwerken van de melk. Assortiment en volume breidden zich organisch uit tot een compleet aanbod van zuivel, kaas en vlees. Nu wordt een kwart van alle melk zelf verwerkt. Er zijn tien mensen, grotendeels in deeltijd, in dienst, die samen met haar de zuivel en kaas maken, dit rondbrengen op 50 punten in de regio én de vernieuwde boerderijwinkel runnen. Toch blijft ze diëtist. Agro-diëtist om precies te zijn.

Agro-diëtist

Irene wil namelijk het grote plaatje blijven zien. Werken aan een gezond voedselsysteem en mensen weer terugbrengen naar de oorsprong van hun voeding. „Mensen leiden een snel leven, vol prikkels, social media en goedkoop voedsel. Terwijl je bent wat je eet. Je leven is dan leeg”, stelt Irene. Ze geeft graag uitleg over het belang van goede voeding aan de bezoekers en klanten van Erf 1. „Zo werk ik niet meer vanachter een bureau in het ziekenhuis met mensen die al ziek zijn, maar kan ik iemand wijzen op zijn of haar eigen verantwoordelijkheid voor een gezond leven.”

Vol van waarde

Irene merkt dat iedereen die werkt op Erf 1 anders naar voeding is gaan kijken. „Deze plek doet intrinsiek iets met mensen en hun visie op voeding.” Zodra je met je handen in de boter zit, ga je nadenken over wat je nu daadwerkelijk eet. Dat wens ik consumenten ook toe.” Deze omslag in denken is volgens Irene essentieel voor een gezonde samenleving in een gezond landschap, maar is tot haar spijt ‘moeilijk te vermarkten’. Ook vader Harry is hierover duidelijk: „Sommige mensen vinden onze producten duur. Ik spreek liever over 'vol van waarde’. Wat wij hier doen is een antwoord op vele maatschappelijke vraagstukken, maar wordt niet betaald. De overheid zou hier een rol in moeten spelen.”

Verbinden is geven en nemen

Het is Irene gelukt dat de provincie Overijssel bij haar inkoopt, na een lang proces dat veel doorzettingsvermogen van alle partijen heeft gevraagd. „Er zou hier meer druk vanuit de overheid mogen zijn. Zowel op biologisch als op de korte keten.” Hoe ze de wilskracht houdt om dit soort processen vol te blijven houden? „Verbinden is geven en nemen en dat betekent dat je soms een beetje lijdt.” Niet direct het bijltje erbij neer gooien is haar advies.

Doorzetten

Doorzetten is de familie Bruins sowieso niet vreemd. In 2017 kregen zij de teleurstelling te verwerken dat het niet mogelijk was om de door Harry Bruins zelf ontworpen ‘groenste stal van Nederland' te bouwen. Om het bedrijf toekomstbestendig te maken is er een tweede erf aangekocht. Op Erf 32 worden nu 175 koeien gemolken door Klaas-Jan. Een verdubbeling van de veestapel én een hele ommezwaai want het melkvee verliet door deze stap Erf 1. Dat bracht de nodige uitdagingen met zich mee. De verhuisperiode voelde als ‘overleven’. De ouders zette een stap terug en verlieten de terpboerderij. Irene: „Het was een spannende rit: koeien verhuisd, nieuwe mensen op het erf, wat wordt ieders rol? Ik ben er trots op dat de familieconstellatie goed is gebleven.”

Ruimte voor groei

Irene ziet haar rol in het bedrijf steeds veranderen. Waar ze eerst zelf in de zuivelverwerking stond, is ze nu verantwoordelijk voor de organisatie. „Ik wist helemaal niet waar ik aan begon, anders was ik er misschien helemaal niet aan begonnen”, grapt ze. Irene zit vol ideeën en ziet ruimte voor omzetgroei. Ze kan nog groeien in regionale afzetpunten voor de dagverse zuivel. Op termijn zou ze haar kaas landelijk willen afzetten. Ook voor de verkoop van vlees is nog ruimte. Heeft ze vertrouwen in de markt? „Ik zie mensen steeds bewuster worden. De klimaatverandering hangt als het zwaard van Damocles boven ons hoofd. Daar kunnen mensen toch niet meer om heen? Tegelijkertijd vind ik het spannend wat er allemaal gebeurd op het geopolitieke vlak. Je weet nooit wat er morgen gebeurd. Maar blijkbaar is het mijn levensmissie om transitiemaker te zijn.”