Mulchteelt succesvol met aangepaste mechanisatie

Afgelopen zomer bezocht een groep Nederlandse telers het Duitse teeltbedrijf Live2Give in Dickendorf voor een uitgebreide rondleiding van teler Johannes Storch. Zijn team van medewerkers ontwikkelde aangepaste machines om het land (minimaal) te bewerken, mulch te maken en verspreiden en te planten en zaaien onder een mulchlaag. Ook in lastige situaties, zoals bij het telen van fijnzadige gewassen als peen onder een acht tot tien centimeter dikke laag mulch.

Mulch: in situ en transfer

Het mulch-teeltsysteem bij Live2Give kent twee varianten: teelt van groenbemesters op de plaats van gebruik (in situ) en teelt van mulch op een andere plek, waarna het verhakselde gewas met een aangepaste stalmeststrooier op de nieuw te planten stroken gebracht wordt (transfer mulch). De dikte van de mulchlaag moet voldoende zijn. Is er bij in situ-mulch te weinig materiaal, dan vult Storch het aan door materiaal van elders bij te strooien. Bij teelt van de mulch op de doelplaats is 10 ton drogestof-productie genoeg voor zes centimeter mulch. De 15 ton van een heel goed geslaagde groenbemester is ideaal. Bij een transfer-mulch levert 15 ton droge stof een laag van acht centimeter mulch op.
De basis van de mulch is rogge, triticale, gras of soedangras (sorghum) met in het mengsel vlinderbloemigen als klavers en wikken. Volgens Storch is een lengte van 5 tot 15 centimeter voor de gewasresten mooi en is het ook belangrijk dat er korte en langere stukjes in de mulch zitten, zodat de afbraak verdeeld over de groei van het gewas plaatsvindt. Bij de teelt van de mulch is het de kunst die vrij van onkruidzaad te houden. Live2Give gebruikt de mulch in alle teelten, ook in de plastic tunnelkassen met komkommers, tomaten en paprika’s.
Het mulchteeltsysteem past goed bij het gebied en de grond van Live2Give. In het gebied valt normaalgesproken 1.100 millimeter regen per jaar, maar in de afgelopen 12 maanden liep dat op tot boven de 1.500 millimeter. Goede infiltratie van al dat water op de heuvels is belangrijk en de mulch blijkt dat te stimuleren. Aan het eind van de dag demonstreert Storch dat op een perceel waar hij nog maar een half jaar mulchteelt toepast. Het water zakt vlot weg, met een snelheid van 90 millimeter in 10 minuten.
In de groenteteelt past Storch twee tot drie keer per jaar een mulchlaag toe. Na een slateelt van zes weken is nog de helft van de mulchlaag over. Het seizoen is door de hoogteligging van ongeveer 400 meter korter dan in Nederland. ’s Winters valt er vaak sneeuw. Vanaf half oktober tot mei is de teelt gericht op de groenbemesters.

Stroken

Bij Live2Give werken ze op vaste breedtes in stroken. Trekkers en machines zijn daarop afgesteld. “Van de gewassen zaaien we alleen de bieten, wortels en uien. De rest is plantgoed,” vertelt Storch. “Elke twee weken planten we opnieuw en we oogsten voortdurend. De mulch onderdrukt onkruid, maar het hoofddoel ervan is de opbouw van bodemvruchtbaarheid terwijl we groenten telen. We willen altijd wortels in de grond en altijd bodembedekking. Als de zaailingen en jonge aanplant nog klein zijn, transpireren ze weinig vocht. Onder de mulch blijft de bodem vochtig. In een droog jaar, zoals vorig jaar in het voorjaar, is dat een voordeel.”

Isolatie

De Nederlandse bezoekers zijn nieuwsgiering naar nadelen. Komt de opwarming van de grond trager op gang? Heb je meer last van wortelonkruiden? Meer slakken? Het valt volgens Storch mee. De isolerende werking van de mulch geldt altijd. Overdag warmt de grond minder snel op, maar ’s nachts koelt hij ook langzamer af. “Het is gelijkmatiger onder het mulchdek.” Zaadonkruiden worden goed onderdrukt en wortelonkruiden vragen wat extra aandacht. De medewerkers pakken zuring en distels aan tijdens de teelt, ook van de groenbemesters. Slakken blijken geen probleem te worden. Om geen snelwegen voor muizen te bouwen is voldoende fijn snipperen van de groenbemester beter, is de ervaring in Dickendorf.
De groenbemesters kunnen bijdragen aan kiemremming van onkruiden, leerde Storch in de periode dat ze mulchteelt toepassen. Deze allelopathie blijkt een mooi bijeffect: de stoffen die de wortels van groenbemesters afscheiden onderdrukken onkruiden. De mulch fixeert geen stikstof of andere elementen, omdat het niet ingewerkt wordt. Mest van het vee uit de buurt voert Storch niet aan. “Die blijft op het grasland, zodat we dat ook niet uitputten,” legt hij uit. Bij het zaaien en planten past hij wel wat mestpellets toe.

Machines

Het team van Live2Give ontwikkelde speciale machines en werktuigen, zoals de MulchTec-RotoSeeder die onder een mulchlaag kan zaaien door de mulch op te tillen, eronder te zaaien en de laag weer aan te drukken. Of de MulchTec-Planter, die planten in een mulchlaag op een soortgelijke wijze doet. Sinds 2018 is machineontwikkeling een zelfstandige tak op het bedrijf geworden.
Bij het planten van gewassen is het handig om de plant goed in de grond te zetten, het blad rechtop en de mulch ertegenaan, zodat het droger is en minder gevoelig voor schimmels. Ondanks het zeer natte jaar oogst Live2Give dit jaar hele mooie sla. Een wens van Storch is dat het plantgoed net iets groter aangeleverd wordt af kwekerij, passend bij mulchteelt. Johannes Storch hecht eraan dat medewerkers en bezoekers feedback geven. Zo blijft peen wel een uitdaging. Bioboer Digni van den Dries uit Ens denkt dat voor die fijnzadige gewassen zaaien onder een laagje compost een goed alternatief is. Voor koolsoorten, sla, pastinaak, courgettes en pompoenen bewijst Live2Give dat teelt met mulch werkt.

Bekijk de fotoserie op Ekoland.nl
of scan de QR code

Demonstratiebedrijf Tuin de Es organiseerde de excursie naar mulchteler Live2Give.
Meer informatie scan de QR code