Vandana Shiva: 'Elk zaad heeft potentie, breng het terug naar de bio-boer'

Shiva stond voor een zaal vol boeren, studenten, consumenten, retailers en handelaren. Zij strijdt al jaren tegen de monopolisering van zaden, voor de voedselsoevereiniteit van kleine boeren wereldwijd, en voor agro-ecologische landbouw. Shiva heeft tientallen boeken gepubliceerd over deze onderwerpen.

Tegen monopolisering van zaden

In de afgelopen decennia hebben zich aanzienlijke ontwikkelingen voorgedaan in de zaadvermeerdering en veredeling. De biodiversiteit van zaden neemt af, terwijl de controle over zaden steeds meer in handen komt van grote chemische bedrijven. Zaden die vrij zijn van patenten en genetische modificatie staan steeds meer onder druk. Ook op Europees niveau speelt de discussie over de toelating van genetische modificatie en etiketteringsverplichtingen. Dit was dan ook een belangrijk onderwerp op het congres in Driebergen afgelopen weekend.

In haar speech sluit de activiste zich aan bij de woorden van Rudolf Steiner, de grondlegger van de BD-landbouw, dat geest en materie zijn gebonden. Het materiële is de uiting van het spirituele en dat moet niet worden gescheiden. Dit linkt Shiva aan de potentie van zaden om een levend systeem te creëren, om voedsel te creëren. „Zaden zijn geen machines, maar de diversiteit ervan vertegenwoordigt de diversiteit en veerkracht van de culturen wereldwijd. In de industriële landbouw wordt al het leven en potentie uit de zaden en uit de bodem gehaald. De bodem wordt gezien als een lege container waar in toenemende mate vervuilende input voor nodig is. De industriële landbouw is het voeren van een oorlog waarbij langzaam alle biodiversiteit verdwijnt”, aldus Shiva. Shiva benadrukt hoe mensen met de natuur zijn verbonden, en dat juist de mens en cruciale rol speelt in het zorgdragen voor de aarde. „Hoe verder de mens verwijderd raakt van de landbouw, hoe ‘energie intensiever’ het landbouwsysteem wordt. En hoe groter de gevolgen voor het klimaat.”

Kracht van het leven

De biologische en biologisch-dynamische boeren staan volgens haar in een positie om de leiding weer te nemen in het terugbrengen van de zaden. Tegenover de kracht van de vernieling plaatst Shiva de kracht van het leven en van zelf-organiserende systemen. Om de afhankelijkheid van de zaadindustrie te temmen, zouden boeren zelf weer kunnen gaan focussen op zaadverdeling op het eigen bedrijf.

„Juist bij een beweging waar vitaliteit centraal staat, is het waarborgen van zaadvaste rassen en soevereiniteit belangrijk. Omdat de BD-beweging al 100 jaar bestaat, bewijst dat dat er aankomende decennia zoveel mogelijkheden voor verandering zijn. Zoek verder naar zingeving en een liefdevolle verbinding met de natuur: kijk naar gezondheid, welzijn en voedingswaarde per hectare, en bundel de krachten om samen te werken aan herstel en groei”, sluit Shiva af.